 |
| गीता भण्डारी |
मध्य नेपाल सन्देश
बदलीदो सोच, परिवर्तित समय अनी जीवनको महत्वपूणर््ा पाटो मध्येको प्रमुख पाटो भनेको शिक्षा नै हो, आजको समाजमा शिक्षा र दृष्टिकोण लाई कैचीको दूईधार भन्दा फरक नपर्ला जसरी बाहीरी दुनिया हेर्नको लागी आखाँको सहारा लिईन्छ त्यसै गरी जीवनलाई सुखमय बनाउन शिक्षा लाई हेरीन्छ, । तसर्थ शिक्षा परिवर्तनको मुल मार्ग हो भने संस्कार समाज परिवर्तनको मुल धार । शिक्षा विना मानव जिवनको अस्तित्व नै कहाँ छ र आजको प्रतिष्प्रधी दूनियामा, हर सानो देखी ठुल्ठुलो उपलब्धीहरु सम्भब भएको छ भने त्यसको श्रय जान्छ शिक्षाको आधारलाई । अनी समाज परीर्वतनको मुल आधार भनेकै शिक्षा अनी सगै जोडिएको संस्कारलाई लिन सकिन्छ ।
उच्च सोच र आत्मा बिश्वासलाई अंगाल्लेर हिड्न सक्ने हो भने आजको परीवर्तनशिल समयको मुलधार शिक्षा साथै संस्कार हो ।
सामान्यतः शिक्षा वा शिक्षीत भन्ने बित्तीकै हाम्रो पहिलो स्मरण स्कूल क्याम्पस सगै जोडिएको नाता, प्रमाण पत्र, तीर जान्छ कुरा अस्बभाविक पनी हैन किन की प्रतिष्पर्दा पद्धतिको छालमा सानो रोजगारको बाटो समाउन खोज्दा मोटो लिफाफा बोकेर ईन्टरभ्यूको लाईनमा खडा भईएन भने हाम्रा अनुभव र कार्य क्षमताहरु ओझेलमा पर्दछन् ।
तसर्थ हाम्रा आवाजलाई उजागर गर्न गाहूो छ । चाहे त्यो अफीसरको लागी खुलेको आवेदन होस या निम्न स्तरीय, प्रसस्त मात्रामा कागजपत्र र अनुभवका खातालाई नियालिन्छन् तर्सथ हामी सबैको दिमागमा यस्तो सोच आउन सामान्यतय नै मानिन्छ । तर आजका दिनमा हामीले यो कुरा बझ्न जरुरी हुन्छ, शिक्षाको साथ साथै मानवजातीमा हुनपर्नै आदर सत्कार ,सोच अनी संस्कारलाई मानव जीवन सँगै जोडीएको हुन्छ । सम्पुर्ण अविभावकले आफ्ना बाल बच्चालाई उचित ज्ञान ,सँस्कार दिएका हुन्छन् तर पनि यो बदलीदो परिवेशमा एक पिढीले अर्काे पिढीलाई गर्नुपर्ने जिम्वेवारीको बोध यताकदा फिक्का पर्ने गरेको घटनाहरु पनि सुन्नमा आएको कुरा लाई नर्कान पनि नसकीने अवस्था छ ।
समाज परिवर्तनको लागी समाजमा हुने हरेक क्रियापलाप हरु र तिन बाट उत्पन्न अन्तरलाई झीनो रुपमा बूझ्न आवाश्क छ । टोल समाजको परिवर्तनले नै समाजीक सदिृढीकरणमा टेवा पुर्याउने काम गर्दछ , जती सुकै नारा बाजी र भाषणमा व्यक्त गरीएका कुराहरु जब सम्म हामी आफैले कार्यन्वयनमा ल्याउन सक्दैनौ तब सम्म बिकाश निर्माण सँगै जनचेतना र पुर्वधारको जग बस्न सक्दैन । हामी समाजमा बस्ने सामाजिक प्राणी तर समाजप्रतिको उत्तरदायित्वलाई काधमा लिन सकेनौ भने समाज परीवर्तनको बाधक बन्नेछ । पुरानो रुढीवादी सोच ,महिला सशत्तिकरण, बाल बालीकाको पालनपोषण र आचारसहिताका पाठ सगै वृद, बृदाप्रतिको सहानुभूतीलाई आत्मासाथ गर्न नसके परिवर्तनको नाममा चिसो खोलमात्र ओढ्ने खेल बन्न सक्छ भन्ने कुराको बिश्लेषण गर्न आवाश्यक छ ।
हाम्रो समाजमा घटीत घटनाक्रम लाई महिला हिंसाका अदृस्य पाटोलाइ खोजतलास गरी शिक्षाको ज्योती छर्दै ,अन्तर जातियताको नाममा हुने सामाजिक विवेदलाई अन्त्य गरी मानव जीवनमा लैङ्गिक समानता ल्याउन सके समाज परिवर्तनलाई जल्दोबल्दो परिवेशमा ढाली परिवर्तको मार्ग चित्रण कोर्न सम्भव देखिन्छ यदी शिक्षाको महत्व बुझ्न सक्ने हो भने ,मानव जीवनमा शिक्षाको मूल खम्बा आमा, बुबा र आफ्रनै घरपरिवारका माननीय सदस्यहरु हून्, जस्ले भर्खर जन्मेर तोते बोली फुट्दा देखी बृद्धा अवस्थाको अन्तिम अवस्था सम्म आई पूग्दा सम्म सत्य, नरम, ज्ञानबद्धक कूरा हरु सिकाईरहनु भएको हुन्छ, समयको बदलिदो गति को दौडाईमा हामीले स साना कूराहरुलाई बेवास्ता गर्दै फड्को मार्न थाल्यौ भने हाम्रा भावी सन्तनसगै आउने नयाँ पिढीहरुले हामीले छोडेका संस्कारहरु भूल्दै जाने अवस्थाको सिर्जना त हुदैन ? यो कुरा बिचाराधिन बन्दै गएको यस अवस्थामा हामी र हाम्रा कर्तव्यलाई भर पूर मात्रामा निभाउने प्रयत्न लाई जोडतोडले लाग्न जरुरी देखिन्छ ,भने घडीको टिक टिक आवाज सगै फन्को मारिरहेको समय चक्र सगै हाम्रा परिवर्तनले पनी फन्को मारिरहनेछ,, मानव जिवनको महत्वपुर्ण अंग शिक्षा सगं जोडिएको संस्कार सगै नितान्त परिर्वनलाई असर पारी नंै रहेको हुन्छ ।
0 comments:
Post a Comment