खुशी शर्मा
पर्सा, १२ भदौ
महिलाको महिनावारी अथावा ‘नछुने हुने’ प्रकृयालाई रुढीवादी समाजले पूूर्वजन्मको पाप भनेर धेरै कुरामा बार्नुपछ भनी किशोरी मानसिकतामा हाउगुजी फैलाएको छ । तर महिनावारी महिलामा प्रजनन् क्षमता विकास हुने एउटा प्रक्रिया मात्र हो । यसको वैज्ञानिक पुुिष्ट भईसकेको छ । पछिल्ला दिनमा महिनावारीलाई हर्मोनको कारण हुने शारिरिक परिवर्तनको रुपमा पनि लिने गरिन्छ ।
प्राकृतिक रुपले नियमित हुने महिनावारी प्रक्रिया साँच्चै भन्ने हो भने, महिलाहरुका लागि गौरवको विषय हो । तर मस्तिष्कमा बाँकी रहेको हाउगुजीको आंशीक रहलपहलले यस बारे खुलेर चर्चा गरिंदैन । गर्भवती महिलामा जस्तै टाउको र शरीर भारी हुने, कम्मर दुख्ने, रिस उठ्ने लक्षण महिनावारीमा पनि देखिन्छ । गर्भवतीलाई दिए जस्तो स्याहार सुसार, पौष्टिक आहार, आराम र सद्भाव महिनावारीका समय दिनुपर्ने हुुन्छ । यसबारेमा धेरैको ध्यान गएको पाइन्न । महिनावारीका समयमा सरसफाई, खाना, प्रयोग गरिने कपडामा विषेश ध्यान दिनु आवश्यक रहेको चिकित्सकहरु बताउँछन् । यसै सन्दर्भमा स्त्री तथा प्रसुती रोग विषेशज्ञ डा.लक्ष्मी थापासँग ‘मध्य नेपाल सन्देश’ का लागि खुुशी शर्माले गरेको कुराकानी :–
महिनावारीलाई कुन रुपमा बुझ्ने ?
महिनावारी भन्नाले १२ देखि १४ वर्ष उमेर पुगेपछि शुरु हुने र प्रत्येक २१ देखि ३५ दिनको अन्तरालमा महिलाको योनीबाट हुने रक्तश्रावलाई बुझिन्छ ।
महिनावरीका बेला के कुरामा विषेश ध्यान दिनुपर्छ ?
विषेशत सरसफाईमा ध्यान दिनुपर्छ । महिनावारीको अवधिमा समय समयमा प्याड परिवर्तन गर्ने, कटनको सफा पेन्टी प्रयोग गर्ने र प्रत्येक दिन फेर्ने । अनि प्रयोग गरिएको पेन्टी र कपडा सफासँग धोएर त्यसलाई घाममा सुकाएर मात्रै पुनःप्रयोग गनर्,े पिसाब गरे पछि वा प्याड परिवर्तन गरेपछि सफा चिसो पानीले योनी सफा गर्ने, त्यो अवधीको प्रत्येक दिनको सुरुवात नुहाएर मात्रै गर्नुपर्छ ।
प्याड अथवा कपडा के को प्रयोग उपयुक्त हुन्छ ?
दुवै उपयुक्त हुन्छ । सुरक्षित प्याड बनाउन जानेकाले घरैमा तयार गरेको प्याड प्रयोग गर्दा राम्रो हुन्छ । सक्नेले बजारमा पाईने उच्चस्तरीय र किटाणुरहित प्याड प्रयोग गर्न सक्छन् । प्याडको प्रयोग नगर्नेले सुतीको सफा कपडा प्रयोग गर्नुपर्छ ।
प्याड या कपडाको सही प्रयोग नहुँदा के हुुन्छ ?
प्याड वा कपडा सफा भएन वा लामो समयसम्म एउटैमा काम चलाइयो भने इन्फेक्सनको डर हुुन्छ । जस्ले गर्दा तल्लो पेट दुुख्ने, योनी चिलाउने, गन्हाउने सेतो पानी बग्ने जस्ता यौनजन्य रोग लाग्छ । इन्फेक्सनका कारण डिम्ब वाहिनी नली बन्द भई बच्चा नहुुनेसम्मको समस्या हुन सक्छ । त्यतिमात्रै नभएर सानै उमेरमा पाठेघर निकाल्नुुपर्ने अवस्था पनि आउन सक्छ ।
महिनावारी हुँदाको बखत खाना र आराम कत्तिको जरुरी छ र ?
एकदमै जरुरी छ । महिनावारीका बेला मानसिक र शारीरिक रुपले कमजोरी महशुस हुने भएकोले सक्दो आराम गर्नुपर्छ । यस्तो बेला सादा तर ताजा खाना समय समयमा खाने, प्रशस्तै मात्रामा झोलिलो कुुराहरु खानुुपर्छ । खानामा ध्यान दिन सके कमजोरी हुुन्न । साथै शारीरिक थकान पनि कम हुुन्छ ।
महिनावारीलाई पर धकेल्न वा पेट दुुखाई कम गर्न औषधीको प्रयोग गर्नुु कत्तिको फाईदाजनक हुुन्छ ?
तुुरुन्तका लागि फइदा पुुगे पनि महिनावारी पर धकेल्ने औषधी हर्मोन नै भएकोले यसको नकारात्मक असर पछि देखिन सक्छ । यसबाट महिनावारी अनियमित हुुने, बढी रक्तश्रावहुुने जस्ता समस्या आउन सक्छ । त्यसैले सकेसम्म प्रयोग नगर्ने गर्नै परे पनि चिकित्सकको सल्लाहमा औषधीको प्रयोग गर्नुुपर्छ । यस्तो औषधीले धेरैलाई तुरुन्तै साइडइफेक्ट गर्छ । त्यस्तो भएमा तुुरुन्तै चिकित्सकलाई देखाउनुुपर्छ । त्यस्तै महिनावारीका समयमा पेट दुुख्नुु सामान्य कुुरा हो । यस्तो दुुखाईमा एकै ठाउँमा कक्रीएर बस्नुुहुुन्न । एता उता टहलिरहनु पर्छ । धेरै सुुत्नु हुँदैन् । आफुुलाई समान्य काममा व्यस्त बनाईराख्ने र मनतातो पानी र खानाखाने गर्नुपर्दछ । अत्याधिक दुुखेमा चिकित्सकको सल्लाह अनुुसार चेकजाँच गरेर मात्रै औषधीहरुको प्रयोग गर्नु उपयुुक्त हुुन्छ ।
laxu.sharmaa@gmail.com
0 comments:
Post a Comment